Đã bao giờ bạn cảm thấy loạn cào cào khi nghĩ đến việc xây kênh social media chưa?

Lướt một vòng thì thấy ông A làm video hài hước triệu view, bà B thì chia sẻ kiến thức chuyên sâu cực uy tín, công ty C thì đăng ảnh sản phẩm đẹp lung linh. Thấy ai làm gì hay hay cũng muốn bắt chước, cuối cùng kênh của bạn trở thành một nồi lẩu thập cẩm, không ra hình thù gì cả. Đốt tiền thì nhiều mà kết quả chẳng thấy đâu.

Nghe quen không? :))

Sự thật là, dù có hàng triệu kênh ngoài kia, về cơ bản chỉ có 4 chiến lược social media khả thi. Tất cả những kênh thành công mà bạn thấy đều đang vận hành trong 1 trong 4 ô này, dù họ có nhận ra hay không.

Hiểu được ma trận này sẽ giúp bạn ngừng việc đoán mò. Thay vào đó, bạn sẽ có một tấm bản đồ rõ ràng để đi từ con số 0 đến thành công. Hôm nay, tôi sẽ “phiên dịch” tấm bản đồ đó cho bạn.

Ma Trận Social Media 2025: 4 Lối Đi Duy Nhất

Nền tảng của một chiến lược social media thành công nằm ở việc lựa chọn và tuyệt đối trung thành với MỘT trong bốn ô sau. Việc “đứng giữa hai dòng nước” sẽ chỉ dẫn đến thất bại.

Ma trận này được tạo ra từ 2 trục quyết định:

  1. Định vị Kênh: Niềm tin của người xem sẽ dồn về CON NGƯỜI hay về THƯƠNG HIỆU?
  2. Loại Nội dung: Giá trị bạn trao cho người xem là để GIẢI TRÍ hay để GIÁO DỤC?
Nội dung Giải trí Nội dung Giáo dục
Thương hiệu Cá nhân Chiến lược 1: Một cá nhân xây kênh bằng nội dung giải trí. Chiến lược 2: Một cá nhân xây kênh bằng nội dung giáo dục.
Thương hiệu Truyền thống Chiến lược 3: Một thương hiệu dùng nội dung giải trí. Chiến lược 4: Một thương hiệu dùng nội dung giáo dục.

Giải thích nhanh:

  • Thương hiệu Cá nhân (Personal Brand): Niềm tin được xây dựng quanh một cá nhân cụ thể (ví dụ: Cristiano Ronaldo). Con người có xu hướng tin tưởng con người nhanh hơn là tin vào mấy cái logo vô hồn.
  • Thương hiệu Truyền thống (Traditional Brand): Niềm tin được xây dựng quanh một bộ nhận diện, một thông điệp chung (ví dụ: Nike).
  • Nội dung Giải trí (Entertainment): Giá trị là “mở khóa cảm xúc” (dopamine unlock). Nội dung dùng sự hài hước, sợ hãi, tò mò, vui vẻ… để tạo ra một “vibe” và kết nối qua cảm xúc.
  • Nội dung Giáo dục (Education): Giá trị là “mở khóa tiện ích” (utility unlock). Nội dung cung cấp thông tin, chiến thuật, giải pháp mà người xem có thể dùng để giải quyết một vấn đề cụ thể.

Bạn Đang Chơi “Game” Nào? Quảng Cáo Hay Chuyển Đổi?

Việc chọn ô trong ma trận còn phụ thuộc vào cách bạn định kiếm tiền. Về cơ bản, có 2 “game” để chơi:

  1. Game Quảng Cáo (The Advertising Game)
    • Cách chơi: Kiếm tiền từ các hợp đồng quảng cáo (brand deals) và từ chính nền tảng (CPM). Về bản chất, bạn đang “cho các thương hiệu khác thuê mặt bằng” trên kênh của mình.
    • Ai được chơi?: Game này CHỈ DÀNH CHO THƯƠNG HIỆU CÁ NHÂN. Rõ ràng là Nike sẽ không bao giờ trả tiền cho Adidas để quảng cáo trên kênh của Adidas cả.
  2. Game Chuyển Đổi (The Conversion Game)
    • Cách chơi: Dùng nội dung miễn phí để xây dựng nhận thức và niềm tin, với mục tiêu cuối cùng là bán sản phẩm/dịch vụ của chính bạn.
    • Ai được chơi?: CẢ 4 Ô ĐỀU CHƠI ĐƯỢC. Đây là game mà hầu hết các chủ doanh nghiệp đang chơi.

La Bàn Định Vị: 2 Câu Hỏi Quyết Định Chiến Lược Của Bạn

Okay, phần quan trọng nhất đây. Làm thế nào để biết mình thuộc về ô nào? Hãy trả lời 2 câu hỏi sau một cách trung thực.

Câu hỏi 1: “Sản phẩm của bạn có cần ‘GIÁO DỤC’ để khách hàng hiểu không?”

Đây là câu hỏi quan trọng nhất để quyết định giữa Giải trí và Giáo dục.

  • Làm nội dung GIẢI TRÍ nếu… sản phẩm của bạn có “sự thấu hiểu sẵn có” (embedded understanding). Tức là khách hàng đã biết vấn đề là gì và giải pháp hoạt động ra sao.
    • Ví dụ: Kẹo, socola, quần áo, app chụp ảnh đơn giản. Chẳng ai cần một bài giảng 30 phút để hiểu tại sao ăn socola lại giải quyết được cơn thèm ngọt. Việc của bạn chỉ là làm cho họ biết đến thương hiệu của bạn và thèm muốn nó.
  • Làm nội dung GIÁO DỤC nếu… khách hàng cần được giải thích về cách giải pháp của bạn hoạt động, hoặc tại sao nó lại vượt trội hơn các lựa chọn khác.
    • Ví dụ: Dịch vụ tư vấn thuế, một quy trình tạo kiểu thời trang độc quyền, một phần mềm quản lý công việc mới, dịch vụ coaching. Vấn đề (thuế) thì đã rõ, nhưng giải pháp (quy trình của bạn) thì chưa.

Câu hỏi 2: “Con đường nào NHANH NHẤT để khách hàng TIN bạn?”

Câu hỏi này quyết định giữa Thương hiệu Cá nhân và Thương hiệu Truyền thống.

  • Mặc định chọn THƯƠNG HIỆU CÁ NHÂN nếu… người mua cần tin tưởng chính con người bạn để ra quyết định. Trong hầu hết mọi trường hợp, đây là con đường nhanh và hiệu quả nhất.
  • Chỉ chọn THƯƠNG HIỆU TRUYỀN THỐNG nếu:
    1. Bạn bán hàng tiêu dùng/bán lẻ/e-commerce truyền thống, nơi cái tên thương hiệu cần được ghi nhớ để tìm kiếm (ví dụ: socola Midday Squares).
    2. Triết lý thương hiệu cần được truyền tải bởi một tập thể, thay vì một cá nhân.

    Lưu ý cực kỳ quan-trọng: Kể cả khi vận hành dưới tên một thương hiệu truyền thống, việc có một hoặc một vài gương mặt đại diện xuất hiện nhất quán là bắt buộc. Nó tạo ra một “thương hiệu cá nhân giả lập”, giúp bạn tận dụng được sức mạnh của niềm tin người-với-người.

“Cheat Code” Để Sáng Tạo Nội Dung Vô Hạn

Khi đã chọn được ô của mình, câu hỏi tiếp theo là: “Vậy cụ thể thì làm nội dung gì?”.

Câu trả lời không phải là sáng tạo hay đoán mò. Câu trả lời là sao chép một cách có hệ thống.

Nguyên tắc cốt lõi: Hãy nghiên cứu những gì ĐÃ THÀNH CÔNG.

Đây chính là “cheat code” để thành công.

  1. Khoanh vùng Ô của bạn: Xác định rõ bạn ở ô nào (ví dụ: Thương hiệu Cá nhân + Giáo dục). Sau đó, chủ động LỜ ĐI tất cả các kênh thuộc 3 ô còn lại. Nếu bạn là một HLV fitness dạy kiến thức, đừng đi học hỏi từ mấy kênh fitness làm video hài hước.
  2. Tìm 10-20 “Bản sao” (Lookalike Accounts): Tìm những kênh trong thị trường ngách của bạn và đang chơi ĐÚNG CHIẾN LƯỢC giống bạn.
  3. Phân tích các “Cú Hit” của họ: Dùng công cụ hoặc research thủ công để tìm ra những video có lượt xem cao đột biến của các kênh này. Người xem của những video đó chính là khách hàng mục tiêu của bạn.
  4. Bóc tách Công thức: Phân tích một cách có hệ thống những video thành công đó để tìm ra các mẫu số chung:
    • Chủ đề (Topics): Chủ đề nào liên tục tạo ra hiệu ứng?
    • Luận điểm (Key Points): Dữ liệu, lập luận nào được sử dụng?
    • Mồi câu (Hooks): 3 giây đầu tiên họ nói gì để giữ chân người xem?
    • Định dạng (Formats): Là video mặt nói, diễn kịch, hướng dẫn, hay gì khác?
    • Hình ảnh (Visuals): Yếu tố hình ảnh nào được lặp lại?
  5. Tái tạo Công thức: Sử dụng những gì bạn bóc tách được làm bản thiết kế cho nội dung của chính mình.

Kết

Social media không phải là một cuộc chơi may rủi. Nó là một cuộc chơi của chiến lược. Thay vì làm việc chăm chỉ một cách mù quáng, hãy làm việc thông minh bằng cách:

  1. Trả lời 2 câu hỏi nền tảng để tìm ra ô chiến lược của bạn.
  2. Sử dụng “cheat code” để phân tích và tái tạo những gì đã được chứng minh là hiệu quả.

Làm được điều này, bạn sẽ có một con đường cực kỳ rõ ràng để đi, thay vì lạc lối trong mớ hỗn độn của những lời khuyên ngoài kia.

Vậy, sau khi đọc xong, bạn đã xác định được mình thuộc ô nào trong ma trận chưa? Hãy comment bên dưới chiến lược của bạn nhé!

Digital Marketing